SKS: Stil Kampioenschap Sneek

LEMMER – Een wintermuts in de kleuren van de Friese vlag met een blauwe knot, een winterjas met gebreide handschoenen in de zakken of regenkleding over een wollen trui. Skûtsjefans haalden donderdag alles uit de kast voor het volgen van een heroïsche strijd op de Lemster baai. Onder zware weersomstandigheden verzekerde Douwe Jzn. Visser van De Sneker Pan zich hier van zijn dagzege door hoog te starten. Hij kwalificeerde zich daarmee voor de negende keer als algemeen kampioen.

Zekerheid zocht Douwe Jzn. Visser meteen bij de start. Zijn uitgangspositie betekende dat alle schepen hem voorrang moesten verlenen bij de opgang naar de bovenwindse boei. In stilte streed hij verder en die stilte bleef ademen tot over de finish. Binnen al een enkel rak liep zijn voorsprong op zijn neef Douwe Azn. Visser van Grou uit tot ruim een halve minuut. De Grousters wisten dit verschil slechts kortdurend terug te brengen tot enkele tellen in de derde route. Op heel even twee scheepslengten afstand behielden de Snekers in een opvallend familiair verband hun leidersrol. Alleen   schipper Albert Jzn. Visser van Lemmer, een broer van de Sneker Douwe, vormde een geduchte concurrent voor de Grousters in de pittige zandlopersroute. In een opmerkelijk rustige sfeer finishten de Snekers als eerste. Het erepodium werd veilig bezet door een neef en een broer van de overtuigende overwinnaar. Dé grote rivaal van Sneek, Gerhard Pietersma van Earnewȃld, leek zijn kanskaart op een tweede plaats in het voorlopig algemeen klassement aanvankelijk te verspelen. Bij de eerste boeironding moest hij door een weinig fortuinlijke start en het niet scherp aanzeilen maar liefst acht schepen voor zich dulden. Hij herstelde zich gaandeweg wonderwel, maar kon ditmaal zijn broer Jeroen van Drachten niet evenaren. Drachten liep achter Dirk Jan Reijenga van Joure als vijfde binnen voor  Gerhard Pietersma. Een protest van d’Halve Maen tegen Grou in al de eerste omgang leek al bij voorbaat geen kans van slagen te hebben. Schipper Berend Mink zette dit protest dan ook niet door.

Oant de oare kear

Met drie Vissers op het erepodium kreeg de dag een kleurrijk karakter en een eerdere speech van SKS-voorzitter René Nagelhout een extra accent: “Skûtsjesilen is mei elkoar en tsjin elkoar”. De strijd tussen de veertien schippers kan zich elk jaar opnieuw in tienduizenden volgers verheugen in binnen- en buitenland. Huidig SKS-bestuurslid Edou Ritsma en zijn echtgenote Diny Hogendorp uit Eastermar kunnen daarover meepraten. Voor hun jarenlange inzet als vrijwilligers bij onder meer de verkoop van entreebewijzen ontvingen ze donderdag een replica van een skûtsje en een bos bloemen van de organiserende watersportvereniging De Zevenwolden. “It moaie is wol dat guon minsken alle jierren werom komme”, vertelt Ritsma over de aantrekkingskracht van dit soort vrijwilligerswerk. “Jo leare se steeds better kennen. Der hat in tiid west dat in oantal ȃldere mannen altyd by it skûtsjesilen kaam yn in Opel Kadett mei in Fryske flagge derop. Elke kear seine se wer: oant de oare kear. Wy hoopje dat wy der dan noch binne. Op ’t lêst wie der noch ien fan dy ȃlderen oer. Hy sei wer: oant de oare kear”. Ook ogenschijnlijk slimme toeschouwers die de kaartverkoop wilden ontwijken, ontmoetten ze soms. “De measten binne fan goeie wil, mar út en troch komt der ien oan dy’t neffens him oan it wurk moat yn ‘e buert fan it wedstriidfjild. Dan prate jo soms oer ien dy’t mei syn frou en twa bern yn ‘e auto sit mei in pear klapstuoltsjes achteryn. Wy losse soks wol diplomatyk op”.

De nu 44-jarige Ritsma is al vanaf zijn dertiende betrokken bij de zeilerij. “Jan Gelling frege my de auto’s by de brêge te tellen. Dan wist hy hoe drok it wurde soe. Of ik moast sigaren helje foar de rûtebesprekking of lunchpakketten besoargje by de oare frijwilligers”. Zijn echtgenote is via haar ouders vooral als fan en later als vrijwilliger bij het skûtsjesilen betrokken geweest. “Soms gongen wy mei de boat, mar wy woene gjin SKS-wedstriid misse”. Alleen bij de geboorte van hun zoon Peke, nu elf jaar, bleven ze aan huis gekluisterd. De kaartverkoop hebben ze nu beȅindigd. Het deel vormen van het SKS-bestuur is voor Edou een nieuwe uitdaging met een begripvol thuisfront. “Wy wolle ús fekȃnsje net oanpasse oan it skûtsjesilen, mar elk jier bart dit wer”, geeft zij aan. Het zeilen als werk en als hobby zit diep in de genen bij de familie Ritsma. Edou’s grootvader Rintje, een zoon van schipper Bouwe, werkte jarenlang op een skûtsje voor het vervoer van onder meer terpaarde. Hij stond aan de wieg van de organisatie van het Lemster skûtsje en fungeerde tien jaar als wedstrijdschipper. De zwaarste wedstrijd die Rintje Ritsma meemaakte met destijds nog niet verlengde skûtsjes was in 1958 bij de strijd op Grou. Toen kwamen er slechts drie schepen over de finish. Donderdag kwamen alle veertien skûtsjes veilig aan, maar wel onder vermeldenswaardige weersomstandigheden: dertien graden, striemende regenbuien en geen zon. En, toch toegejuicht door publiek dat goed gemutst was.

Uitslag tiende SKS-wedstrijd: 1. Sneek, Douwe Jzn. Visser; 2. Grou, Douwe Azn. Visser; 3. Lemmer, Albert Jzn. Visser; 4. Joure, Dirk Jan Reijenga; 5. Drachten, Jeroen Pietersma; 6. Earnewȃld, Gerhard Pietersma; 7. Stavoren, Auke de Groot; 8. Drachten, d’Halve Maen, Berend Mink; 9. Heerenveen, Alco Reijenga; 10. Akkrum, Pieter Ezn. Meeter; 11. Leeuwarden, Siete Ezn. Meeter; 12. Woudsend, Teake Klaas van der Meulen; 13. Langweer, Johannes Hzn. Meeter; 14. Huizum, Lodewijk Hzn. Meeter.

Voorlopig algemeen klassement na aftrek van de slechtste wedstrijd: 1. Sneek, Douwe Jzn. Visser, 24,6; 2. Earnewȃld, 33,7; 3. Lemmer, Albert Jzn. Visser, 42; 4. Grou, Douwe Azn. Visser, 43,9; 5. Drachten, Jeroen Pietersma, 48,9; 6. Akkrum, Pieter Ezn. Meeter, 52,8; 7. Joure, Dirk Jan Reijenga, 63; 8. Stavoren, Auke de Groot, 63; 9. Langweer, Johannes Hzn. Meeter, 65,9; 10. Drachten, d’Halve Maen, Berend Mink 82; 11. Leeuwarden, Siete Ezn. Meeter, 82; 12. Heerenveen, Alco Reijenga, 81; 13. Woudsend, Teake Klaas van der Meulen, 93; 14. Huizum, Lodewijk Hzn. Meeter, 100 (Tekst: Jelle Raap/foto’s: Jan van der Werf en Jelle Raap)